Mua xe trả góp không giữ giấy tờ gốc là phạm luật?

Mua xe trả góp, đăng ký xe bản gốc ngân hàng giữ, khách hàng chỉ được cầm đăng ký có xác nhận ngân hàng và khi tham gia giao thông bị xử phạt vì lỗi không có giấy đăng ký xe bản gốc

Giấy tờ gốc thì chỉ có một

Đó là thực tế đang xảy ra đối với nhiều chủ phương tiện mua xe ô tô trả góp. Do khi mua xe đã thế chấp giấy đăng ký gốc, chỉ sử dụng giấy tờ phô tô công chứng và xác nhận của ngân hàng cho đến khi trả hết số tiền đã vay.

Nhiều người vi phạm bị xử lý vì không có đăng ký xe gốc

Xung quanh những thông tin trên, không ít người tỏ ra lo lắng và có phần bị “sốc” vì nghĩ chỉ cần có giấy tờ phô tô công chứng và có dấu của ngân hàng là đã đủ để lưu thông trên đường. Nhiều trường hợp đã không phục khi bị lực lượng CSGT xử lý và có hành vi chống đối lực lượng chức năng.

Sau khi những thông tin phản ánh của người tham gia giao thông và đề nghị hướng dẫn của Công an các địa phương. Mới đây, Cục CSGT (Bộ Công an) đã có văn bản chỉ đạo số 2916/C67-P9 ngày 31/5/2017 về việc này. Theo đó, Cục CSGT khẳng định việc xử phạt như trên là hoàn toàn chính xác.

Theo nội dung văn bản: Đối với những phương tiện thế chấp ngân hàng khi tham gia giao thông thì bên thế chấp (người mua xe) được giữ bản chính giấy chứng nhận đăng ký xe trong thời hạn hợp đồng có hiệu lực theo đúng quy định tại Nghị định số 163/2006/NĐ-CP về giao dịch đảm bảo và công văn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 3851/NHNH-PC ngày 24/5/2017.

Văn bản hướng dẫn của Cục CSGT

Trước đó, Ngân hàng Nhà nước đã ra văn bản số 3851/NHNN-PC ngày 24/5/2017 yêu cầu các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định về thế chấp tài sản, nhất là đối với phương tiện giao thông như ô tô, xe máy. Theo đó, bên thế chấp vẫn được giữ bản chính giấy đăng ký phương tiện giao thông trong thời hạn hợp đồng thế chấp có hiệu lực theo Nghị định 163/2006/NĐ-CP.

Văn bản hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước

Như vậy, cả 2 văn bản của Cục CSGT và Ngân hàng Nhà nước vừa công bố đã giải đáp rõ những băn khoăn, thắc mắc của người mua xe trả góp về việc xử phạt lỗi vi phạm khi không có giấy đăng ký xe đối với các phương tiện không có giấy tờ gốc do đã thế chấp tại ngân hàng.

Theo ý kiến của người đang sở hữu chiếc ô tô trả góp: Hầu hết, những người mua xe ô tô trả góp đều phải thế chấp giấy tờ gốc tại ngân hàng. Nếu việc không có giấy tờ gốc là vi phạm thì đây thực sự là vấn đề lớn đối với người mua xe trả góp. Đặc biệt, trong quá trình thực hiện các thủ tục vay trả góp để mua xe, nhân viên không hề có những tư vấn hay cảnh báo về điều này.

Ngân hàng nói gì khi giữ giấy tờ gốc xe trả góp?

Lãnh đạo một chi nhánh ngân hàng đóng ở Hà Nội chia sẻ, lâu nay các ngân hàng thương mại vẫn áp dụng cách giữ lại bản gốc các giấy tờ liên quan đến tài sản đảm bảo khi thực hiện các hợp đồng tín dụng thế chấp: hợp đồng mua bán nhà; giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy đăng ký ô tô, xe máy.

Việc giữ các giấy tờ này nhằm đảm bảo quá trình thực hiện hợp đồng cho vay chặt chẽ, tránh trường hợp người vay sử dụng giấy tờ đó để mua bán tài sản thế chấp ở ngân hàng. Khi cho vay, bản thân ngân hàng chỉ có mỗi giấy tờ đó để quản lý tài sản thế chấp. Khi giữ các giấy tờ đó, phía ngân hàng đều có giấy xác nhận để người vay sử dụng khi cần.

Các NHTM cho rằng, việc nhận thế chấp phương tiện ô tô, xe máy được thực hiện theo đúng thỏa thuận tại hợp đồng thế chấp. Khách hàng và ngân hàng đã thỏa thuận bên nhận thế chấp giữ bản gốc Giấy đăng ký xe, khách hàng được phép sử dụng xe để lưu thông kèm theo giấy chứng nhận do NHTM cấp.

Các NHTM cũng viện dẫn Điều 323, Bộ Luật Dân sự 2015 khẳng định quyền của bên nhận thế chấp là “Giữ giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp trong trường hợp hai bên có thỏa thuận, trường hợp có quy định khác”. Theo đó trong trường hợp Luật có quy định khác thì việc thỏa thuận đó của các bên phải tuân thủ theo Luật chứ không tuân theo quy định khác của Nghị định.

Theo một lãnh đạo NHTM, căn cứ theo Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, thì trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn. Theo quy định, Luật sẽ có hiệu lực pháp lý cao hơn Nghị định. Do đó các NHMT sẽ căn cứ vào Bộ Luật Dân sự 2015 để áp dụng.

Người “nông dân” phải làm sao?

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM cho rằng, vấn đề này hiểu theo nhiều cách, mỗi bên đều có những lý lẽ riêng của mình. Theo đó, về nguyên tắc, khi tài sản đã thế chấp thì tài sản đó thuộc quyền quản lý của NH, nghĩa là chiếc xe đó sẽ do NH giữ làm tài sản đảm bảo nhưng giữa NH và khách hàng thỏa thuận để người vay vẫn được sử dụng chiếc xe đó và phía NH chỉ giữ giấy đăng kí. Đó là thỏa thuận dân sự.

Tuy nhiên phía công an cũng viện những lý lẽ theo quy định chuyên ngành về giao thông đường bộ. Theo Luật Giao thông đường bộ, Bộ Luật Hình sự cũng như các văn bản liên quan, người tham gia giao thông phải có bản gốc giấy đăng kí xe khi công an yêu cầu. Điều này là phù hợp trong việc xác định nguồn gốc, nhất là khi có sự cố tai nạn giao thông xảy ra.

Từ đó, ông Hậu cho rằng, ở đây người vay phải có sự lựa chọn. Nếu khách hàng dùng chính chiếc xe mua trả góp để làm tài sản đảm bảo thì để NH giữ Giấy chứng nhận đăng ký và chấp nhận chịu nộp phạt khi CSGT kiểm tra. Nếu người vay muốn giữ bản gốc giấy đăng kí của chiếc xe trả góp thì có thể dùng giấy tờ, tài sản khác có giá trị thay thế để bên NH lưu giữ làm tài sản đảm bảo như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,…